Category

Art & Region

Category

Ազգային պատկերասրահում 15 հազար ցուցանմուշ վերականգնման կարիք ունի, բայց անհրաժեշտ սարքավորումներ գրեթե չկան

Հայաստանում արվեստի կրթությամբ զբաղվող հաստատությունները չունեն ռեստավրացիայի բաժիններ: Այսօր այդ գործով զբաղվող նկարիչները հմտություններ ձեռք են բերել արտասահմանում վերապատրաստումների և պրակտիկ աշխատանքի ընթացքում:

Հայաստանի ազգային պատկերասրահի վերականգնման բաժինը հիմնվել է երեսունականներին՝ թանգարանի ստեղծումից  մեկ տասնամյակ անց: 

Այսօր թանգարանում առկա է մոտ 40 հազար ցուցանմուշ, որից 15 հազարը անհապաղ վերականգնման կարիք ունի: Սակայն այդ ճանապարհին մի քանի խոչընդոտներ կան, այդ թվում՝ վերականգնման լաբորատորիայի, ժամանակակից տեխնոլոգիաների բացակայությունը: 

Պահոցներում և ցուցասրահներում առկա գործերի պահպանության և վերականգնման պատասխանատվությունը դրված է վերականգնման 9 հոգանոց բաժնի վրա, ընդ որում՝ նրանցից միայն 7-ն է բուն վերականգնող:

Արդեն 23 տարի ՀԱՊ վերականգնման բաժնում աշխատող նկարիչ-վերականգնող Ամալյա Հովսեփյանը շեշտում է, որ վերականգնումը մեծ համբերություն ու ջանքներ պահանջող աշխատանք է։ «Մենք մեզ շատ հաճախ համեմատում ենք բժիշկների հետ, ասում ենք՝ մենք կերպարվեստի նմուշների բժիշկներ ենք։ Մեր հիվանդի լեզուն ու ցավը ինքներս պետք է հասկանանք, ապա՝ կազմակերպենք բուժումը, այսինքն՝ վերականգնումը», – պատմում է նա։

Պատկերասրահի վերականգնողների թիմն ավելի շատ հակված է ռեստավրացիայի՝ ռուսական դպրոցի ավանդույթներին` գերադասելով աշխատել բնական նյութերով.  «Ներկայում Եվրոպական երկրներում աշխատում են սինթետիկ նյութերով, ու բավականին գոհ են արդյունքներից, բայց մենք խիստ կասկածով ենք վերաբերվում դրան, որովհետև սինթետիկան բնականի հետ վաղ թե ուշ իր բացասական ազդեցությունը թողնում է», – ասում է Ամալյա Հովսեփյանը։ 

Կախված աշխատանքի բարդությունից, վնասվածքից՝ նկարների վերականգնման աշխատանքները տարբեր են լինում: Երբեմն ներկաշերտի մեկ անգամյա ամրակայումը չի բավարարում: Պատճառը, ըստ նկարիչ-վերականգնողի, հաճախ հենց կտավների հեղինակներն են, որոնք փորձարկումներ են արել, տեխնոլոգիաների «խախտումներ» իրականացրել. «Շատ դեպքերում արվեստագետները նկար նկարի վրայից են ստեղծել, ինչի պատճառով կտավը չի շնչում, իսկ դա շատ խոցելի է դարձնում գործը։ Օրինակ, Հակոբ Կոջոյանի գործերն ամեն ցուցադրությունից առաջ լուրջ ռեստավրացիայի կարիք են ունենում»։

Բնական նյութերի ձեռքբերումը նույնպես հեշտ չէ, քանի որ հայաստանյան շուկայում դրանք կա’մ քիչ են, կա’մ չկան, և ՀԱՊ-ը հատուկ նկարների վերականգնման համար դրանք պարբերաբար ներմուծում է դրսից:

Աշխատանքները տարբերվում են նաև կախված նրանից, թե որ ժամանակաշրջանին է վերաբերում նկարը, քանի որ այլ են կտավները, հիմնաներկերը, նյութերը, ներկերի բաղադրությունը և այլն։ Հին աշխատանքների համար հիմնաներկերը պատրաստում են հենց նկարիչ-վերականգնողները

«Այս ասպարեզը քիմիայի, ֆիզիկայի, մաթեմատիկայի, նկարչության, արվեստաբանության, պատմության իմացություն են պահանջում։ Այլ երկրներում աշխատում են համապատասխան մասնագետների հետ, բայց քանի որ մենք չունենք լաբորատորիա, այդ հնարավորությունից զրկված ենք», -ասում է Հովսեփյանը:

Տարիներ առաջ բաժինը նոր սարքավորումներ ստացավ Ճապոնիայից, սակայն ժամանակակից ռեստավրացիայի պահանջների 1 տոկոսին անգամ դա չի համապատասխանում: Թանգարանում եղած նմուշները բավականին տարբեր են ու նրանց հետ աշխատանքը պահանջում է բազմաֆունկցիոնալ տեխնոլոգիաներ: Այդ միջոցների բացակայության պատճառով վերականգնողները ստիպված են լինում ձեռքով աշխատել: Օրինակ, եթե այլ երկրներում նկարների բացակայող թուղթը լրացնում են վակուում սեղաններով, այստեղ դա կատարվում է ձեռքով:

Հատկանշական է, որ պատկերասրահի ցուցասրահում ջեմաստիճանի կայունության պահպանումը դեռևս կատարվում է օդորակիչներով, սակայն ծրագիր կա ապագայում դրանք փոխարինել բարձրակարգ օդափոխության համակարգով: Պատկերասրահից վստահեցնում են՝  օդափոխության և ջերմախոնավեցման համակարգի հետ կապված աշխատանքներն արդեն իսկ սկսվել են, և այս տարվա ընթացքում արդեն կլինեն նոր պայմաններ:

 

Լուսինե Ոսկանյան

Լրագրող

Հոդվածը պատրաստվել է «Արմենիա Արթ Ֆեյրի» աջակցությամբ:

 

«Արմենիա Արթ Ֆեյրը» նախաձեռնել է հոդվածների շարք, որի նպատակն է խթանել արվեստի ոլորտի կարևոր թեմաների քննարկումը: Ծրագրի շրջանակում հարցազրույցների և հանդիպումների միջոցով կփորձենք ներկայացնել, թե ոլորտի քիչ լուսաբանված ճյուղերը զարգացման ինչ փուլում են գտնվում Հայաստանում և առկա ներուժը ուր կարող է հասցնել:

 

Asymetria Gallery presents Burned Archives at Armenia Art Week

A new addition to Armenia Art Fair, the very first Armenia Art Week will open on 25th May 2019, offering an exciting cultural program that includes work from renowned international and local artists and curators. Included within this series of art-related events, Poland’s Asymetria Gallery will present Burned Archives, an exhibition with a strong focus on archival photography of Sergei Parajanov.

Image of Sergei Parajanov from Yuri Mechitov’s archive

Sergei Parajanov (1924-1990) is among one of the most recognised Armenian artists internationally. Born in Tbilisi, the Armenian film director rebelled against the principles of socialist realism to inventing his own cinematic style, which ultimately led to many of his projects being banned by Soviet film administrations.

Armenian-Georgian photographer Yuri Mechitov (b. 1950) began his career as the director of neorealist documentary Nina Iosifovna Koslovskaya in the late 1970s, whose titular heroine once taught history to Parajanov. Mechitov invited the now infamous director to a screening of Nina. Having been met with Parajanov’s approval, Mechitov went on to follow Parajanov on his cinematic journey as a photographer. During this time, he collected many years worth of material, going on to found his own archive of images of Parajanov in Tbilisi. Some of this archive will be displayed within Burned Archives, an exhibition that will be presented by Asymetria Gallery during Armenia Art Week in May 2019.

A group exhibition – also including the work of Nikita Kadan, Zbigniew Libera, Pawel Pierscinski, Waclaw Ropiecki – Burned Archives will ask why artists create, and sometimes go on to destroy their archives. Within the exhibition, the act of burning the archive will be divided into three stages: “Destruction” (burning), “Archivization” (preservation) and “Creation”.

“There is no such separation from destruction”, explains Rafal Lewandowski, curator of the exhibition, “There is always a birth and creation that comes from destruction.” Thus, Polish avant-garde artist Zbigniew Libera (b. 1959) – who destroyed many of his works throughout his life – will exhibit a film and installation in the Armenian language to conclude the exhibition. “We understand that all living images are the survival of those which are erased”, adds Lewandowski, “We often forget.”

Image of Sergei Parajanov from Yuri Mechitov’s archive

On display in the “Destruction” section of the exhibition, will be remnants of landscape photographer Pawel Pierscinski’s work (1938-2017), who systematically burnt his negatives for twenty years after being evicted from his studio. Similarly, after becoming a missionary in remote Russia following a friend’s death in the 1990s, Waclaw Ropiecki (b. 1951) destroyed his works on short returns to his home city of Wroclaw.

The “Archive” part will focus on Mechitov’s photographs of Parajanov. “The negatives are kept in old soviet envelopes on which he attached the contact photo and adds some remarks in Russian”, says Lewandowski, “It is amazing and beautiful together. I’ve decided to show some parts of it in the form of montages.”

Image of Sergei Parajanov from Yuri Mechitov’s archive

Within the final “Creation” segment, Mechitov’s classic photographs present the world of Sergei Parajanov. On exhibiting work focused on Parajanov in Armenia, Lewandowski says: “It’s like being in the centre of a cyclone of the heritage of Sergei Parajanov – completely mysterious. I don’t know what to expect, maybe that’s the most interesting part.” Lewandowski did some research at the Sergei Parajanov Museum in Yerevan. “It was very fruitful and the people there are very nice”, he explains, “In fact, in Yerevan – with Yuri Mechitov – we will show completely new works about this great artist.” This will be in the form of The Atlas of Creation of Sergei Parajanov, which is a big part of the result of Lewandowski and Mechitov’s journey.

Burned Archives asks why archives are made, and why they are destroyed, commenting on the significance of the production, preservation and death of an image. Rather than offering questions into why such repositories are created and demolished, the exhibition will allow the viewer to ask questions about these images, while also presenting the Armenia Art Fair audience with archival images of Sergei Parajanov, which they are unlikely to have seen before.

BEIRUT ART FAIR

 

September 2018 saw Lebanon present its ninth BEIRUT ART FAIR. Hosting 53 exhibitors, the fair also included two stand-alone exhibitions, as well as a week of events that run concurrently across Beirut.

Consisting of predominantly Lebanese and French galleries, there was also gallery representation from Belarus, Belgium, Egypt, Switzerland and even Yerevan’s own Aramé Art Gallery. Two of the most memorable artworks at the fair included references to famous art historical paintings. Voodart from Cameroon, exhibited the large paintings of Marc Padeu, whose work comments on the way in which the King is celebrated within Cameroonian society. Padeu’s The King is Back is a particularly powerful image, which includes Botticelli’s infamous The Birth of Venus in the background. Also of note was Alireza Shojaian’s Hamed Sinno et un de Ses Frères, which was exhibited by ARTLAB Beirut. The painting references the 1594 painting of Gabrielle d’Estrées pinching the nipple of her sister by an unknown French artist. In Shojaian’s painting, Hamed Sinno – lead singer of Lebanese band Mashrou Laila – pinches the nipple of Anubis. The painting garnered the attention of the young Arab audience at the fair and is also a comment on the arrests of a number of concertgoers at a Mashrou Laila concert in Cairo in 2017, who were detained for waving the rainbow flag.

In addition to gallery representation, two exhibitions took place within the fair. One of these was a tribute to the life and work of Paul Guiragossian, an Armenian artist who lived and worked in Beirut. Curated by his daughter Manuella Guiragossian, the retrospective exhibition was based on the latest monograph Paul Guiragossian: Displacing Modernity, which was recently published by Silvana Editoriale. The exhibition at BEIRUT ART FAIR not only exhibited paintings and drawings, but also included photographs, sound and video recordings that had never before been exhibited to the public.

As well as the Paul Guiragossian exhibition, BEIRUT ART FAIR also included a photography exhibition titled Across Boundaries, which highlighted the evolution of Lebanese photography over the past century. Curated by Lebanese collector Tarek Nahas, the event included over 100 photographs that covered three themes: Territory, Document and Intimate. The exhibition comprised works from 30 collections, and included works by Manoug Alemian, on loan for the first time, with Lebanon’s first photographic studios having often been run by Armenian traders.

BEIRUT ART FAIR attracted a record number of visitors, and an impressive programme of concurrent events, highlighting the strength of the art scene in Lebanon.

How Armenian Artists have contributed to the Art Scene in Lebanon

A piece by Paul Guiragossian that was exhibited during Beirut Art Fair 2017

Lebanon has a large Armenian community. From restaurants to music, and even graffiti, signs of Armenian life are everywhere. Not only has Armenian migration had an influence on language and cuisine however, but also on its art. One of Lebanon’s most beloved modern artist’s, Paul Guiragossian (1926-1993), was in fact Armenian, with many of Lebanon’s most prominent collectors today also being of Armenian descent.

Born in Jerusalem to survivors of the Armenian Genocide, Guiragossian’s family moved to Lebanon, the place that the painter would call home for most of his life, when the artist was 20 years old. The artist’s paintings have a distinctive style that make his trademark long, elongated figures, that cling together in every colour of the rainbow unmissable in galleries and museums worldwide. Guiragossian’s work can be found in institutions and collections throughout the Middle East and his canvases are increasingly being featured in exhibitions and at auctions of modern and contemporary art outside of the region too in such places as Sotheby’s and Christies. His paintings are colourful and geometric, being both abstract and figurative at the same time and, while he often depicted Lebanese landscapes and themes, some of his most notable paintings are reflections on the consequences and circumstances of the Armenians of his generation, many of whom were subjected to migration. Three of his six children are also painters who inherited their father’s flair for the creative arts, and they have recently founded the Paul Guiragossian Foundation to preserve and promote his work.

Besides Guiragossian, Armenian artists are present across the Lebanese art scene. And, it is not just Armenian artists who contribute to this rich environment, but also collectors of Armenian descent. At the 2017 Beirut Art Fair the focal exhibition (curated by Lebanese-Iranian Rose Issa) drew its display from the collections of Beirut’s foremost art collectors. Among these connoisseurs of local Lebanese art were a number of Armenian names including Abraham Karabajakian, one of the best-known collectors situated in Beirut. Karabajakian is a champion of modern and contemporary artists from the region and, together with Bucharest-based collector Roger Akoury, they put their collections together in 2011, opening it up to the public. In 2011 the KA Collection was founded as one of the important centers of modern and contemporary art from the region. At the moment the collection is housed in a private location, viewable by appointment only, though the aim is to open up a space that is accessible to everyone in the centre of Beirut.

In addition to the contribution of Armenian collectors at Beirut Art Fair, Rose Issa’s exhibition, titled Ourouba: The Eye of Lebanon, also contained work produced by Armenian artists. This is significant, as the inclusion of this artwork under an exhibition with a distinctly Lebanese title affirms the importance of Armenian participation within the Lebanese cultural sphere. Paul Guiragossian appeared a number of times within the display, along with the sculptural work of Jean Boghossian. Besides Ourouba, Armenian art was also presented through the participation of Yerevan-based Aramé Gallery, which exhibited the work of Armen Gevorgian, Ruben Grigorian, Aram Hakobian, Gabriel Manoukian and Daron Mouradian, with Lebanon-based galleries Artlab, Emmagoss, Mark Hachem and 392remil393 all showcasing Armenian artists.

It appears that Armenia’s artistic presence in Lebanon is only set to rise. As recently as January of this year, Aramé Art Gallery hosted an exhibition in the trendy Beirut Souks area of downtown Beirut. The show, which was titled Celebration of Dreams, mixed realist and abstract paintings through which the participating Armenian artists created a window where the viewer could look into the artists dreams. Looking forward, the 2018 edition of Beirut Art Fair will pay tribute to Paul Guiragossian. The Lebanese-Armenian artistic alliance is one that has been long and prosperous, and it only looks set to grow.